Giới thiệu sơ lược về Sui Network -Phần 1

Sui có nghĩa là gì?

Đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu trước nhất về tên Sui, nó có nghĩa là gì? và Lý do vì sao Mysten Labs lại chọn tên sui cho dự án Blockchain của mình?

Sui là viết tắt ‘Suinami” có nghĩa là nước trong văn hoá triết học Nhật Bản. Nước có sức mạnh dẻo dai có thể đi đến mọi nơi, theo thời gian nước có thể làm xói mòn cả đá, mạnh mẽ tiềm ẩn cũng như sự linh hoạt. Sức mạnh của yếu tố Sui nằm ở tính lưu động của nó trong khả năng dễ dàng thích nghi và biến đổi trong bất kỳ môi trường nào.

Mạng Sui là gì?

Tương tự, nền tảng Sui Blockchain là Layer 1 cung cấp một mạng linh hoạt mà bạn có thể tận dụng để định hình mọi thứ trong không gian Web3. Qua các tài liệu của Sui công bố thì ưu điểm của Sui so với các Blockchain khác là khả năng mở rộng (scalability) và độ trễ thấp (low-latency). Qua đó Sui giúp dễ dàng kết hợp các giao dịch vào trò chơi và các cài đặt khác cần hoàn thành trong thời gian thực. Sui cũng hỗ trợ các hợp đồng thông minh (Smart contracts) được viết bằng Move, một ngôn ngữ được thiết kế cho các chuỗi khối với khả năng bảo mật vốn có mạnh mẽ và mô hình lập trình hướng đối tượng dễ hiểu hơn.

Sui là chuỗi khối lớp 1 không được phép đầu tiên được thiết kế từ đầu để cho phép người sáng tạo và nhà phát triển xây dựng trải nghiệm phục vụ cho hàng tỷ người dùng tiếp theo trong Web3. Sui có khả năng mở rộng theo chiều ngang để hỗ trợ nhiều loại phát triển ứng dụng với tốc độ vô song với chi phí thấp.

Sui làm cho các giao dịch xử lý song song, giúp sử dụng tốt hơn các tài nguyên xử lý và cung cấp tùy chọn tăng thông lượng bằng cách thêm nhiều tài nguyên hơn. Sui từ bỏ sự đồng thuận để thay vào đó sử dụng các nguyên mẫu đơn giản hơn và độ trễ thấp hơn cho các trường hợp sử dụng đơn giản, chẳng hạn như giao dịch thanh toán và chuyển giao tài sản. Đây là điều chưa từng có trong thế giới blockchain và cho phép một số ứng dụng phân tán nhạy cảm với độ trễ mới, từ trò chơi đến thanh toán bán lẻ tại các điểm bán hàng thực tế.

Sui được viết bằng Rust và hỗ trợ các hợp đồng thông minh được viết bằng ngôn ngữ lập trình Move để xác định nội dung có thể có chủ sở hữu. Các chương trình di chuyển xác định các hoạt động trên các nội dung này, bao gồm: quy tắc tùy chỉnh để tạo nội dung, chuyển giao các nội dung này cho chủ sở hữu mới và các hoạt động thay đổi nội dung.

Token của Sui Network là gì?

Mã thông báo gốc của Sui Network là $SUI token với nguồn cung cấp cố định là 10 tỷ. SUI sẽ được phát hành khi Sui Mainet chính thức.

Token SUI để làm gì?

Mã thông báo SUI được sử dụng để đặt cược, để thanh toán phí gas, như một nguồn thanh khoản gốc trên chuỗi hay như một yêu cầu về quản trị trong tương lai, mã thông báo SUI cho phép một mạng phân tán và phi tập trung như Sui phát triển trên quy mô lớn.

Ngoài ra mã thông báo Sui được sử dụng làm cổ phần được ủy quyền trên các trình xác thực trong một kỷ nguyên. Quyền biểu quyết của những người xác nhận trong kỷ nguyên này là một chức năng của cổ phần được ủy quyền này. Trình xác nhận được thiết lập cấu hình lại theo cổ phần được ủy quyền cho họ.

Lợi ích khi nắm giữ Token SUI

Hiện nay Sui vẫn còn Devnet, còn sớm khi nói về lợi ích khi nắm giữ Toekn Sui, tuy nhiên không vì vậy mà không đề cập đến vấn đề quan trọng mà bất cứ nhà đầu tư hay nhà phát triển và cả cộng đồng đều quan tâm .

Khi người nắm giữ mã thông báo SUI uỷ quyền cổ phần mã thông báo của mình cho các trình xác thực trong một kỷ nguyên. Vào cuối kỷ nguyên, các khoản phí thu được thông qua tất cả các giao dịch được xử lý sẽ được phân phối cho những người xác thực theo đóng góp của họ cho hoạt động của hệ thống. Ngược lại, người xác thực có thể chia sẻ một số khoản phí dưới dạng phần thưởng cho người dùng đã ủy quyền cổ phần cho họ. Theo mình nhận thấy đây là quan hệ hợp tác Win-Win đôi bên đều có lợi ích.

Sui Wallet là gì?

Sui Wallet là ví Sui dùng để lưu trữ tiền mã hoá trên Sui Blockchain do chính Sui Team phát triển và hỗ trợ trực. Bạn có thể sử dụng Ví Sui để tạo địa chỉ, hoàn tất giao dịch, đúc NFT, xem hoặc quản lý tài sản trên mạng Sui và kết nối với các dApp blockchain trên Web3.

Mạng Sui vẫn đang trong giai đoạn devnet, các mã thông báo và NFT bạn mint được trong quá trình này là không có giá trị thực và không giao dịch mua/bán được trên thị trường. Lưu ý là ví sui sẽ được đặt lại với mỗi lần triển khai phiên bản mới của mạng. Để theo dõi thông tin các bản cập nhật Devnet mạng, bạn có thể xem kênh cập nhật devnet trong Discord của Sui.

(Sticker của mình minh hoạ về quá trình Sui xây dựng)

Giao dịch trong Sui Network như thế nào?

Một giao dịch trong Sui là một thay đổi đối với chuỗi khối. Đây có thể là một giao dịch đơn giản chỉ ảnh hưởng đến các đối tượng có một chủ sở hữu, một địa chỉ, chẳng hạn như đúc một NFT hoặc chuyển một NFT hoặc một mã thông báo khác. Những giao dịch đơn giản này có thể bỏ qua giao thức đồng thuận trong Sui.

Các giao dịch phức tạp hơn ảnh hưởng đến các đối tượng được chia sẻ hoặc sở hữu bởi nhiều địa chỉ, chẳng hạn như quản lý tài sản và các trường hợp sử dụng DeFi khác, sẽ thông qua mempool dựa trên DAG của Narwhal và Bullshark và sự đồng thuận Byzantine Fault Tolerant (BFT) hiệu quả.

Mính giải thích sơ lược về DAG (Directed Acyclic Graph) nghĩa là Đồ thị trực tiếp không tuần hoàn là một công nghệ tương đối giống với Blockchain. Điểm khác biệt ở DAG là khái niệm “Thợ đào” sử dụng những quy trình, kết nối và xác nhận giao dịch sẽ không còn tồn tại. DAG sẽ tập trung vào tạo site dựa trên số lượng người tham gia cũng như khối lượng giao dịch. Nó có phương pháp lưu trữ dữ liệu khác biệt so với các công nghệ sổ lệnh phân tán khác. Việc sử dụng nó nhằm mục đích cải thiện tốc độ, bảo mật, hiệu quả và giảm chi phí.

Hệ thống chịu lỗi Byzantine (BFT) là một thuật toán đồng thuận Blockchain liên quan đến một sự kiện lịch sử khá nổi tiếng và được sử dụng rộng rãi ngày nay. Hệ thống có thể giải quyết được vấn đề của bài toán Byzantine. Điều này có nghĩa là hệ thống BFT có thể tiếp tục hoạt động ngay cả khi một số node bị lỗi hoặc thực hiện hành động gây hại cho mạng chung

(Chi tiết về 2 điều này mình sẽ có bài viết reseach riêng).